การเผยแพร่พระพุทธศาสนาไปยังเนปาล

ถ้ากล่าวถึงเนปาลหลายคนคงจะอดนึกถึงสถานที่สำคัญของชาวพุทธทั่วโลกได้ สถานที่สำคัญซึ่งเป็นหนึ่งในสังเวชนียสถานได้ตั้งอยู่ในประเทศนี้ สถานที่นั้นคือ ลุมพินี สถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้า นอกจากนั้นยังมีเมืองสำคัญต่างๆ ทีชาวพุทธรู้จักกันอย่างดีได้แก่เมืองกบิลพัสดุ์ เมืองพุทธบิดา กรุงเทวะทะหะเมืองพุทธมารดาซึ่งล้วนแต่อยู่ในอาณาเขตเนปาล พระพุทธเจ้าล้วนเคยเสด็จไปเมืองต่างๆ ที่ได้กล่าวมาแล้ว พระรัตนตรัยนั้นเริ่มแรกก็เริ่มมี จากเนปาล อันประกอบไปด้วย พระพุทธ พระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงสอนสั่ง และพระสงฆ์รูปแรกๆๆ ก็มาจากคนในเมืองกบิลพัสดุ์ เนปาลนับได้ว่ามีประวัติ ศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนาอยู่เป็นอันมากแต่ ประเทศเนปาลเองก็ต้องประสบปัญหาภายในหลายประการซึ่งทำให้พุทธศาสนาต้องเสื่อมถอยไปเป็นอันมาก ความพยายามในการรื้อฟื้นพุทธศาสนาขั้นใหม่ในช่วงหกสิบปีที่ผ่านมาทำให้เกิดกระแสคนเนปาลหันกลับมาประกาศตนเองเป็นพุทธศาสนิกชนมากขึ้นไม่ว่าจะ เป็นมหายานหรือเถรวาท ประเทศไทยเองก็มีบทบาทอย่างสำคัญในการส่งเสริมและสนับสนุนให้พระพุทธศาสนาในเนปาลยังคงอยู่ได้ ด้วยความช่วยเหลือ ทางการเงินและไมตรีจิตของไทย วัดพุทธเถรวาทในเนปาลเป็นจำนวนมากสามารถสร้างได้สำเร็จและเกิดมาจากผลิตผลของแรงศรัทธาจากคนไทยที่พร้อม จะสนับสนุนพี่น้องชาวพุทธด้วยกันก่อนจะไปถึงเรื่องบทบาทของไทยในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา เราอาจจะมาเริ่มศึกษาประเด็นทางประวัติศาสตร์เพื่อช่วย ในการเข้าใจบริบททางวัฒนธรรมที่หล่อหลอมให้เกิดพุทธศาสนาในเนปาลซึ่งเป็นเอกลัษณ์เฉพาะตัวเนปาลกับคติการนับถือพระพุทธเจ้ามาแต่อดีต เนปาลมีความศรัทธาเรื่องพระพุทธเจ้ามานานแล้ว แม้ในเสาหินของพระเจ้าอโศกมหาราช ณ กรุงกบิลพัสดุ์ได้จารึกไว้ตอนหนึ่งว่า พระเจ้าเทานัมปิยะทัสสี เมื่อทรงครองราชย์ได้ 14 ปี ได้ทรงขยายสถูปพระโกนาคมพุทธเจ้าให้ใหญ่ขึ้นสองเท่าและเมื่อทรงครองราชย์ได้ 20 ปี ได้เสด็จมาบูชาด้วยพระองค์เอง และได้โปรดให้ตั้งเสาศิลานี้ไว้ พระนามโกนาคมที่ปรากฏอยู่ ณ ศิลาจารึกดังกล่าวก็คือพระนามโกนาคมพุทธเจ้าที่กล่าวถึงในจำนวนพระพุทธเจ้า 28 พระองค์ นอกจากนั้นยังมีเสาหินของพระเจ้าอโศกอีกต้นหนึ่งที่ โคติหะวา ในกรุงกบิลพัสดุ์ที่ยังได้กล่าวถึงพระพุทธเจ้ากกุสันธะ นับได้ว่าเป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงให้ เห็นว่าคติการนับถืออดีตพระพุทธเจ้ามีมานานแล้วในประเทศเนปาล นอกจานี้ในวัดของเนปาลยังมีรูปเคารพของพระพุทธเจ้าทีปังกร และอธิพุทธ อีกมากมายซึ่งแสดงให้เห็นว่าชาวเนปาลมีศรัทธาต่ออดีตพระพุทธเจ้าและพระพุทธศาสนามาตั้งแต่ครั้งพระเจ้าอโศกมาหาราชแล้วจากหลักฐานในพระคัมภีร์ที่ สำคัญยิ่งของพระพุทธศาสนา (พระไตรปิฎก) เป็นที่ปรากฏว่าพระพุทธเจ้าได้เคยเสด็จไปยังลุมพินี กรุงกบิลพัสดุ์และเทวะทะหะ นอกจากเมืองพุทธมารดา และพุทธบิดา ชาวเนปาลยังเชื่ออีกด้วยว่าพระพุทธองค์ได้เคยเสด็จมายังเมืองกานติปุระ หรือ ก็คือกาฐมาณฑุในปัจจุบัน ตามตำนานทางมหายานกล่าวไว้ว่า พระพุทธองค์ได้เคยเสด็จมายังพระสถูปสวยัมภูอันเป็นเจดีย์คู่บ้านคู่เมืองเนปาล