การเผยแผ่พระพุทธศาสนาสู่ประเทศอินเดีย

ภายหลังพระพุทธเจ้าปรินิพพาน พระพุทธศาสนาได้เจริญรุ่งเรืองไปในแคว้นต่างๆในรัชสมัยของพระเจ้าอโศกมหาราชทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาและทรงอุปถัมภ์การสังคายนาพระธรรมวินัยครั้งที่ 3 ส่งคณะธรรมทูต 9 สายไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาในดินแดนต่างๆเมื่อพระเจ้าอโศกมหาราชสวรรคตแล้ว พราหมณ์ชื่อ สุงคะได้สถาปนาตนเองเป็นกษัตริย์พระนามว่า พระเจ้าปุษยมิตรพระพุทธศาสนาถูกทำลายจากกษัตริย์ต่างศาสนา

หลัง พ.ศ.620 เผ่าสกะยึดครองอินเดีย พระเจ้ากนิษกะโปรดให้สังคายนาพระธรรมวินัยครั้งที่ 4สมัยนี้พระพุทธศาสนาจึงเผยแผ่เข้าสู่เอเชียกลางเกิดมหาวิทยาลัยทางพระพุทธศาสนาถึง 7 แห่ง ที่สำคัญคือ มหาวิทยาลันนาลันทา

ราว พ.ศ.1200-พ.ศ.2200 กองทัพมุสลืมเขายึดอินเดียตอนเหนือและอินเดียตอนกลางได้ทำลายวัดวาอารามสถานที่สำคัญของพระพุทธศาสนา และมหาวิทยาลัยนาลันทาตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาพระพุทธศาสนาก็เสื่อมลงและหมดไปจากอินเดีย

ประมาณ พ.ศ.2176 ในที่สุดอังกฤษก็เข้ายึดอินเดีย มีพระภิกษุและฆราวาสทั้งที่เป็นชาวอินเดียและชาวต่างชาติได้ฟื้นฟูพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองขึ้นมาอีกครั้ง เช่น อนาคาริก ธรรมปาละได้ต่อสู้นำพุทธคยาที่อยู่ในครองครองของฮินดูกลับคืนมา เซอร์อะเล็กซานเดอร์คันนิงแฮม ขุดค้นพุทธสถาน จนทำให้ชาวอินเดียเห็นถึงความยิ่งใหญ่ของพระพุทธศาสนาและสนใจใคร่รู้เรื่องราวของพระพุทธศาสนา เซอร์เอดวิน อาร์โนลด์ นักประพันธ๋เรืองนามของอังกฤษท่านเดินทางมาชอมพุทธคยา ลำได้เขียนหนังสือชื่อ “ประทีบแห่งเอเชีย”