ในสมัยพุทธกาล ประเทศเนปาลเป็นส่วนหนึ่งของประเทศอินเดีย สถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าคือ ลุมพินีวัน หลังจากพระพุทธเจ้าตรัสรู้ท่านก็ได้เสร็จไปโปรดญาติที่กรุงกบิลพัสดุ์ เมื่อประพุทธเจ้าปรินิพาน พระอานนท์ได้ไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาในบริเวณนั้น
สมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ทรงสร้างวัดและเจดีย์หลายแห่งในเนปาล และในสมัยที่ชามมุสลิมเข้ารุกรานประเทศอินเดีย พระภิกษุจากอินเดียได้หลบหนีเข้ามาในประเทศเนปาลและได้นำคัมภีร์อันมีค่ามาด้วย หลังจากพระพุทธศาสนาเสื่อสูญจากประเทศอินเดียแล้ว พระพุทธศาสนาในประเทศเนปาลก็พลอยเสื่อมลงด้วย

บุคคลที่เป็นกำลังสำคัญในการกอบกู้พระพุทธศาสนาคือ คณะธรรมทูตเนปาล ใน พ.ศ.๒๔๘๗ ได้มีการขับไล่ภิกษุและพุทธศาสนิกชนออกจากเนปาล ชาวพุทธได้ร่วมประชุมกันจัดตั้งธรรมโมทัยสภาขึ้น และใน พ.ศ. ๒๔๘๙ คณะธรรมทูตศรีลังกาเดินทางเข้ามาในประเทศเนปาล ได้มีการเจรจาให้คณะภิกษุที่ถูกเนรเทศกลับคืนมา ท่านนารทมหาเถระได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุส่วนหนึ่งมาบรรจุไว้ในเจดีย์มหาราชเนปาล และท่านจึงประกาศให้ วันวิสาขปุรณีมี เป็นวันหยุดงานของชาวพุทธทั่วแค้นเนปาล และเปิดห้องสมุดพระพุทธศาสนาขึ้นในคราวเดียวกัน